hasan rami paşa ve hatıratı

‘Hasan Rami Paşa ve Hatıratı’ Osmanlı’nın II. Abdülhamit dönemine denizcilikteki durumumuzu öne çıkararak veren bir yapıt. Daha önce basımı yapılan ‘Hasan Rami Paşa ve Hatıratı’ adlı yapıta yayına hazırlayan Öndeş tarafından yeni eklemeler yapıldı. Rauf Orbay ve Hasan Rami Paşa’yı yakından tanıyanların kimi tanıklıkları eklendi.

Yapıtın bölümleri arasında ‘Masalımsı Bir Öykü’ adlı bölümde Hasan Rami Bey’in yaşamından bir kesit öyküleştirilerek sunuluyor. Rauf Orbay’ın anılarında Hasan Rami Paşa ise yapıtın bu baskıya eklenen yeni bölümlerden birisi olarak karşımıza çıkıyor. Yapıtta Hasan Rami Paşa’nın hatıratının yanı sıra ve ekler bölümü de yer alıyor.

denizcilik tarihimiz

Hasan Rami Paşa Abdülhamit dönemi son Bahriye Nazırı olarak tarihteki yerini aldı. Onun hatıratında bize siyasi gelişmelerin yanında denizcilik tarihimiz hakkında da bilgi veriyor. Onun anılarında teknik gelişmeleri izlemek denizcilik alanında oldukça önemli olduğunu görüyoruz. Gerek ekler bölümünde gerekse hatırat bölümünde Orbay’ın anılarını da dışarıda tutmayarak söyleyecek olursak denizciliğimizin geçmişiyle ilgili değerli bilgiler ediniyoruz.

“Tersanenin genel müdürü vasıtasıyla gemiye ilk girdiğimiz zaman Kaptan Bagnam’la uğradığımız hayal kırıklığı çok acı olmuştu. Adi çam ağacından döşenen güvertesinin kalafatı bozuk ve çok dikkatsiz yapılması göze çarpıyordu.” (s.85)

2. meşrutiyet

‘Hasan Rami Paşa ve Hatıratı’ adlı yapıtta 2. Meşrutiyet’in bir dönüm noktası olduğu görülüyor. çünkü Hasan 1908 yılında iktidarı ele geçiren İttihat ve Terakkiciler tarafından görevinden alınıyor. Yapıtın başında yaşam öyküsünden bir kesit verilen öyküleştirerek çalışmasında Hasan Rami Paşa’nın Heybeliada’daki sürgün günlerine değinilirken evine girip çıkanların da saptandığından söz ediliyor.

ekler

Hasan Rami Paşa ve hatıratı adlı yapıtın önemli bölümleri arasında ekler bölümünü sayabiliriz. Bu bölümde 6 belge yer alıyor. Araştırmacılar için çok önem taşıyan bu belgeleri sırasıyla şöyle sayabiliriz: Sultan II. Abdülhamit Devri Osmanlı Donanması Osmaniye Sınıfı Fırkateynler, Sultan II. Abdülhamit devri Osmanlı Donanması Torpido Kruvazörler ve Ganbot Sınıfı Harp Gemileri, Bahriye Nazırı Hasan Rami Paşa Ailesi, Bahriye Nazırı Hasan Rami Paşa’nın Torunlarından Diplomat Nuri Birgi, Prenses Leyla Açba’nın Anılarındaki “Hasan Rami Paşa”, Hasan Rami Paşa’nın Çiftehavuzlar’daki Köşkü ve Arazisi, Sultan II. Abdülhamit Dönemi Bahriye Kıyafet ve Unvanları.

Denizcilik tarimize ışık tutan ‘Hasan Rami Paşa ve Hatıratı’ adlı yapıtı yeni basımı için yayına hazırlayan Osman Öndeş’in eklediği yeni belge ve bilgilerle yakın siyasi tarihimize ilişkin önemli bilgiler sunuluyor, araştırmacılara ve meraklılarına….

Mustafa ASLAN

——————

Hasan Rami Paşa ve Hatıratı, Yayına Hazırlayan Osman Öndeş, Alfa Yayınları’nda 1. Basım:Eylül 2013, İstanbul