it ürür kervan yürür

'Bir Türk Ailesi'nin Öyküsü' adlı romanıyla tanıdığımız İrfan Orga bu kez Türk okurunun karşısına 'İt Ürür Kervan Yürür' adlı anı kitabıyla ççıkıyor. Orga'nın anılarının birçok açıdan dikkat çekici olduğunu yazımın hemen başında söylemekten yarar görüyorumç

toplumsal yapı

'İt Ürür Kervan Yürür' adlı yapıtında İrfan Orga ülkemizin 1950'li yıllardaki toplumsal yapısını da gözler önüne seriyor. Bu konuda araştırma yapacaklar için iy bir kaynak, bu anı kitabı. Kadınların  toplumsal durumundan okur yazarlık oranına, kentleşmeye kadar uzanan geniş bir alanda bilgi sahibi olabilirsiniz.

"O akşam tepemizdeki asmalara asılı ufak renkli lambaların ışığında terasta yemek yedik. Yemeğimizi körpe patlıcanlardan yapılmış etli, baharatlı karnıyarık, sirkeye yatırılmış domates, tavuklu pilav ve zeytinyağlı biber  dolmasından oluşuyordu." (s. 73)

konya

İrfan Orga 'İt Ürür Kervan Yürür' adlı yapıtında 1950'li yılların Konya'sından izlenimlerini aktarıyor. Konya'nın doğa ve tarihi güzelliklerinin yanı sıra sosyal yaşantısı ile ilgili de önemli bilgiler veriyor.

"İsmini Selçuklu sultanından alan Alaeddin Camisi bir tepeye kurulmuş ve fevkalade iyi muhafaza edilmiş. 1221'de tamamlanan cami, Türkiye'deki en eski camilerden birisi. Kırmızımsı altın rengi taşlardan inşaa edilmiş. Daha sonra yapılan süslü Osmanlı camileriyle kıyaslandığında sedeliği dikkati çekiyor ama son derece geniş tutlmuş bir yapı." (s.12)

 

yürükler

'İt Ürür Kervan Yürür' aslında Yürüklerin arasında geçen üç haftayı anlatan bir kitap. Yürüklerin yaşamını çeşitli yönleriyle veriyor. Yazar, Konya'da 1950 seçimlerine kadar Halk Fırkası'ndan milletvekili olan arkadaşı Hikmet Bey'le Karadağ'a çıkıyor. Yürük çadırlarında kalıyorlar.

"Oba Beyi'nin anası aralarındaki en yaşlı kadın. Bütün Yürük kadınları namına  bize hoş geldiniz dedi. üstündeki rengi solmuş kırmızı gömlek gögüs hizasında çengelli bir iğneyle tutturulmuş. Dökümlü siyah eteğine iki torunu asılmış." (s.108)

İt Ürür Kervan Yürür' adlı yapıtında İrfan Orga  bir yandan Yürükleri anlatırken, bir yandan da 1950 Türkiyesinden ilginç görünümler sunuyor.

Mustafa ASLAN

------------------------------------

İrfan Orga, İt Ürür Kervan Yürür, Türkçesi: Dr. Arın Bayraktaroğlu, I. Basım:Everest Yayınları, İstanbul, Mart 2014