yıllar geçerken : hayat ve roman

Erendiz Atasü'nün tanıklıklarıyla birlikte edebiyata ilişkin yazılarının yer aldığı 'Yıllar Geçerken: Hayat ve Roman' Everest Yayınları arasında okura ulaştı.

'Yıllar Geçerken: Hayat ve Roman' başlıca dört ana bölümden oluştuğunu belirtebiliriz. Birinci bölümde 'Tanıklıklar,' ikinci bölüm 'Roman Denen Şu Meçhul,'  üçüncü bölümde 'Faşizmin Kıyısında' ve '21. Yüzyılda Kaygı' olarak söyleyebiliriz.

ankara ve ...

Erendiz Atasü Ankara kökenli yazarlarımızdandır. Yapıtlarında, genellikle yaşadığı kent Ankara'yı uzam olarak seçmeyi yeğliyor.

'Yıllar Geçerken:Hayat ve Roman' adlı yapıtında ise 'Tanıklıklar' adlı bölümde yer alan yazılarda kimi zaman doğrudan Ankara'ya ilişkin kimi tanıklıklara yere verilirken zaman da konu başka da olsa, yazar söz döndürüp dolaştırıp bu kente getiriyor.  "Kollektif intihar,"  "inşaat ve ihanet" adını verdiği Ankara'nın yapısının bozulmasından, ülkenin yapı taşlarının yerinden oynatılmasına getiriyor sözü. Atatürk devrimlerinin sürdürülememesini ve  korunamamasını bağlandığı bir küresel saldırıdan söz ediyor.

"... 12 Eylül darbesinin sivilleştiği Özal döneminin ideolojik ortamında, kimi sosyal bilimcilerin iddia ettiği üzere, kadının ancak başını örterek modern hayat katılabildiği savı gülünç ama vahim derecede yanıltıcı bir varsayımdı." (s. 21)

thomas mann

Erendiz Atasü'nün roman sanatına ilişkin yazdıklarından çok da ayrı düşünülmeyecek bir bölüm. Yazmak, yazı ve yazar... Erendiz Atasü, Gürsel Aytaç'ın Thomas Mann'la ilgili yadığı bir kitaptan yola çıkarak yazdıkları dikkatle okunmaya değer, bir kitap tanıtım yazısı sınırları dışında tutarak söyleyecek olursam.

Bu noktada Thomas  Mann ve faşizme karşı direnmekten söz etmenin tam yeri ve zamanıdır diye düşünüyorum.

Hitler faşizmine karşı savaşan Thomas Mann'ın neden büyük bir yazar olduğu konusunu öğrenirken, Goethe ve Faust konularında merak böceğini yüreğimize salan bir çalışmayla karşı karşıya olduğumuzu unutmadan okusak iyi olur, bu yazıyı.

Atasü'nün roman sanatına ilişkin yazdıkları dikkatle okunması gereken türden yazılar olarak görüyorum. Bu konuda değindiği yazar ve yapıtlardan kimileri şunlardır: İvan Gonçarov, Yaşar Kemal, Tolstoy,  Attila İlhan, Alberto Moravia, Virginia Wolf, Latife Tekin, Ayla Kutlu, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Tanpınar...

"Şimdi, Osmanlıcayı diriltmek için bu umarsız bir girişim neden? Bu çabanın başarılı olamayacağını vasat herhangi bir akıl görebilir. Yazarın, Dil Devrimine dolayısıyla Cumhuriyet'e karşı tavır alanlara el sallayıp selam vermesinden başka bir anlamı var mı bu çabanın?" (s.55)

Erendiz Atasü'nün yazıları günümüzün (kadın sorunları da dahil) can alıcı sorunlarına edebiyat penceresinden olduğu kadar duyarlı bir aydının bakışıyla okura kimi anımsatmalarda da bulunuyor, yaşadığımız ve yaşayacağımız günlere ilişkin.

Mustafa ASLAN

--------------------

Erendiz Atasü, Yıllar Geçerken: Hayat ve Roman, I. Basım: Everest Yayınları, İstanbul, Mart-2013